In my opinion, at the bottom of this tombstone, a word is written in the Mazandaran Divan Alphabet. STQTS or SAKAS could be the first word of the lost Divani Alphabet that was written about three thousand years ago on a tombstone in a village called Berar on the southwestern edge of the Mazandaran Sea. This alphabet is a combination of Phoenician, Parthian and Aramaic alphabets and two letters TP or AP or AB are engraved on one of the three ridges above this stone, probably the three ridges represent the belief in three important things such as earth, water and fire. If this line is written in the Caspian Alphabet, SAAGKAS means Caspian man, which was the name of one of the famous winemakers of Astyages, king of the Medes

.
من فکر می کنم توانستم روی این سنگ قبر نخستین واژه از الفبای دیوانی را بخوانم که دکتر ستوده در کتاب از آستارا تا استر آباد به وجود چنین خطی اشارتی داشت
و البته با وجودی که شاهنامه رفرنس تاریخی نیست، در آن کتاب نیز می خوانیم که دیو ها همین خط را به طهمورث دیوبند آموختند تا در امان بمانند
واژه حک شده احتمالا یک نام پسا مادی ءَمردیست
ستکتس
STQTS
یا
ساکاس
SAKAS
که نام یکی از شرابداران مشهور  آستیاگ پادشاه ماد بوده است و در هزاره بعد یونانی ها در اسکندریه از این نام استفاده کردند
بر روی یکی از سه برآمدگی دو حرف
ت پ
TP
یا
آ پ یا آب
AP
AB
به معنی بالا یا همان یکی از سه عنصر ارزشمند حک شده است
که سه برآمدگی خود می تواند اشاره به باورِ تثلیثی باشد
خاک
آب
آتش
شایان ذکر است که الفبای دیوانی ترکیبی از الفبای فینیقی پارتی و آرامیست با کمی تغییر
پاورقی؛
.
اگر این واژه کاسی کاسپینی باشد
به علت خطوط حک شده کنار
آلف
ساگ کَس
احتمالا به معنی ساگ یا زاک یا پسر یا مردِ کاسپینی است و اگر ساگ را ساق یا سگ به معنی نگهبان در نظر بگیریم می توان ساگکس یا ساگِ اس یا آس را نگهبانِ آسمان، جامدار، نگهبان پیاله، پاسبان چشمه یا گودال یا دریا حتی مام و میت معنی کرد
.
ابراهیم پورباقر
سپتمبر ۲۰۲۴
.
www.ozer.ir